به بیان ساده کنتاکتور یک دستگاه کلیدزنی الکتریکی برای فعال یا غیر فعال کردن مدار الکتریکی است. قابلیت کنترل و فرمان پذیری توسط سیگنال خارجی، از اصلی ترین مزایای الکتریکی این کلیدها است. معمولا سیگنال فرمان، ولتاژ خیلی کمتری نسبت به ولتاژ تغذیه بار دارد.
برای مثال با ولتاژ فرمان 24 ولتی می توان یک موتور الکتریکی با ولتاژ 220 ولت را کنترل کرد. نصب آسان و ابعاد جمع و جور از دیگر مزایای مهم کنتاکتورها به شمار می رود. هم چنین این کلیدها باتوجه به انواع مختلفی که دارند می توانند گستره وسیعی از جریان های چند آمپر تا چند هزار آمپر را پوشش دهند.
برخی از انواع کنتاکتورها توانایی کنترل جریان های بیش از 5000 آمپر و توان بیش از 100 کیلو وات را دارند. کاربرد اصلی این کلیدها کنترل موتورهای الکتریکی است اما دارای کاربردهای دیگری نیز هستند. در ادامه به بررسی بیشتر این تجهیزات پرکاربرد خواهیم پرداخت.
ساختار کنتاکتور
انواع مختلفی از این کلیدها در سراسر دنیا تولید می شود. نوع کاربرد کنتاکتور در ساخت این تجهیزات موثر است؛ اما به طورکلی اجزای اصلی آن شامل بخش های زیر می شود:
تیغه ها(کنتاکت ها)
این بخش شامل فنر نگهدارنده، تیغه ثابت و تیغه متحرک است و جریان بار از آن عبور می کند. تیغه متحرک به هسته سیم پیچ متصل است و تیغه های کمکی برای انجام عملیات کنترلی استفاده می شوند و جریان بار از آن ها نمی گذرد.
محفظه
نقش اصلی این بخش حفاظت از قسمت های داخلی کنتاکتور در برابر ورود گرد و غبار و سایر ناخالصی های موجود در محیط صنعتی و هم چنین عایق کردن بخش های حامل جریان برای حفاظت و ایمنی پرسنل است. محفظه از مواد عایقی مانند پلی کربنات، باکلیت و پلاستیک های ترموست ساخته می شود.
مکانیزم الکترومغناطیسی
برای تغییر وضعیت تیغه های کنتاکتور، نیرو محرکه لازم، از طریق این قسمت تامین می شود. سیم پیچ و هسته الکترومغناطیسی اجزای این بخش هستند.
جرقه گیر
هنگام تغییر حالت کنتاکت اصلی جرقه های بزرگ الکتریکی ایجاد می شود که میتواند باعث آسیب به بخش های داخلی کنتاکتور شود. به همین منظور در داخل کنتاکتورها بخشی به نام جرقه گیر تعبیه شده و عملکرد آن مشابه جرقه گیر موجود در بریکرها است.
محبوب ترین کنتاکتورهای موجود در بازار
در سراسر جهان شرکت های مختلفی در حوزه تولید این کلیدهای پرکاربرد فعالیت دارند. در ادامه مقاله به معرفی شناخته شده ترین برندهای کنتاکتور موجود در بازار ایران می پردازیم.
کنتاکتور زیمنس
بدون شک یکی از تولیدکنندگان برتر تجهیزات اتوماسیون صنعتی و فشار ضعیف، زیمنس است. کنتاکتور زیمنس در سری های متفاوت و انواع مختلف تولید و به بازار عرضه می شود. سری های مختلف این گروه محصولات زیمنس از نظر جریان و توان بار قابل کنترل، ولتاژ سیم پیچ( فرمان) و تغذیه بار اصلی با یکدیگر متفاوتند. طول عمر بالا و عملکرد مطمئن، مشخصه اصلی محصولات زیمنس است.
کنتاکتور اشنایدر
علاوه بر زیمنس، محصولات اشنایدر نیز از جمله محصولات با کیفیت و مرغوب موجود در بازار ایران به شمار می رود. عواملی مانند عملکرد قابل اطمینان، قیمت مناسب و تنوع بسیار زیاد موجب شده است که استفاده از کنتاکتور اشنایدر برای کاربردهای مختلف، گسترش پیدا کند.
کنتاکتور هیوندای
در واقع کنتاکتور هیوندای از جمله تجهیزات فشار ضعیف آسیایی است که در صنایع مختلف دارای کاربرهای زیادی هستند. این کنتاکتورها سری های مختلفی دارند که در بازار موجود است. به طور مثال سری HGC برند هیوندای، دارای 8 سایز ( فریم ) مختلف است که می تواند رنج توان 9 تا 800 آمپر را پوشش می دهد.
فراوانی این محصول در بازار ایران و هم چنین عملکرد قابل اطمینان آن ازجمله مزایایی است که این کنتاتور نسبت به سایر برندها دارد.
علاوه بر موارد ذکر شده برندهای متنوع دیگری نیز در بازار ایران موجود است که برند کره ای IS و برند ایرانی پارس فانال از آن جمله اند.
